فرمول صبوری کردن
در دنیایی که برای رسیدن به خواسته‌ها بسیار تلاش باید کرد؛ به کودکان از همان سنین پایین، فرمول صبوری کردن را باید آموخت. آموزش صبر به کودکان کمک می‌کند تا در زمانی که با یک تاخیر و ناکامی مواجه شدند، بتوانند آرام باشند. صبر کردن به کودکان یاد می‌دهد که نوبت را رعایت کنند، نوبت خود را به دیگری بدهند و یا در مواقعی که در خیابان و محل کار عصبانی شدند خودشان را بهتر کنترل کنند و در اجتماع قانونمند باشند. تحقیقات به وضوح نشان داده‌اند که کودکان صبور، در آینده به دانش آموزانی درخشان در مدرسه و افرادی موفق در اجتماع تبدیل می‌شوند.
صبر یک مهارت است، از این رو درست مثل هر مهارت دیگری نیاز به تمرین دارد. کودکان صبور به دنیا نمی‌آیند، اما با گذشت زمان، آن را یاد می‌گیرند. ما به عنوان والدین نیاز است که خواسته‌های کودک خود را به تعویق بیاندازیم تا مهارت انتظار کشیدن را در او تقویت کنیم و به کودک بفهمانیم درصورت صبوری کردن، بالاخره موفق خواهد شد.
سن مناسب برای آموزش صبر به کودکان:
خواسته‌های کودکان تا 2 سالگی باید بلافاصله برآورده شود تا او به اطمینان و احساس امنیت لازم برسد. در این سن کودک را در مواردی نیز می‌توان بین چند ثانیه تا یک دقیقه هم منتظر گذاشت. سن مناسب آموزش صبر بین دو تا پنج سالگی است. برای مثال بگوییم: اول دستمو بشورم بعد میام بهت آب میدم یا اول به بابا زنگ بزنم بعد بهت بستنی میدم. کودکانی که از دو سالگی صبر کردن را می‌آموزند و یاد می‌گیرند لذت را برای پاداشی بیشتر به تعویق بیاندازند در آینده انسان هایی بسیار موفق‌ترند. با افزایش سن کودکان زمان انتظار آن‌ها نیز باید از چند ثانیه و چند دقیقه به چند روز، چند هفته و ماه افزایش یابد.
در ادامه به بیان راهکارهایی در جهت آموزش صبر و شکیبایی به کودکان پرداخته‌ایم:
1 – الگوی صبوری برای کودکتان باشید!
الگوی صبوری کودکان بودن، مسلما کار دشواری است. بسیاری از ما وقتی سرعت اینترنت پایین می‌آید عصبی می‌شویم، یا در شرایط مشابه دیگر کم تحمل هستیم. از طرفی مفهوم سازی معنای صبر نیز برای کودکان ما سخت است. وقتی یک بازه زمانی برای چیزی تعیین می‌کنید؛ مثلا زمانی که قرار است به جایی برسید، وقتی که می‌خواهید برایش کیک بخرید و غیره… آن‌ها مداوم سوال مي‌پرسند که: کی می‌رسیم؟ یا کی برام کیک می‌خری؟ در این زمان باید صبور و مهربان باشید؛ حتی اگر پرسش آن‌ها برای بار بیستم باشد.
دعوا کردن فرزندان خود و یا مجازات آن‌ها برای سوال پرسیدن بیش از حد، این مفهوم را در ذهنشان ایجاد خواهد کرد که انتظار یک تجربه منفی است. درعین حال، آرام و مهربان ماندن نشان می‌دهد که انتظار می‌تواند یک تجربه مثبت باشد.
2 – اجازه دهید صبر را تجربه کنند.
هرچیزی را خواست، بلافاصله به او ندهید! اجازه بدهید فرزندتان احساس ناخوشایند انتظار را تجربه کند؛ چون این یک تغییر بزرگ و مهم است». به او کمک کنید که بی‌صبری خودش را مدیریت کند. کودکان را به کارهایی که فورا نتیجه نمی‌دهند و زمان می‌برند تا به ثمر برسند، تشویق کنید. مثلا از او بخواهید با لگوهایش یک سازه‌ی متفاوت و کمی پیچیده‌تر بسازد، برایش پازل بخرید و از او بخواهید همراه شما بذر گل بکارد و از آن مراقبت کند تا سبز شود. در دنیای امروز، بسیاری از فعالیت‌ها سریع و مرتبط باسرعت هستند؛ بازی های ویدئویی سریع، سرعت اینترنت فوری و غیره…. متأسفانه، این شرایط همه ما را بسیار کم صبر و بی تحمل کرده است. با انجام فعالیت‌هایی که کمی کندتر هستند، با سرعت سریع مقابله کنید؛ مثل بازی‌های قدیمی تخته‌ای، که بسیار طولانی تر از بازی‌های ویدئویی است.
3 – به وعده های خود عمل کنید.
اگر به کودکتان قولی داده‌اید که پس از تمیز کردن خانه او را به پارک می‌برید، به قولتان عمل کنید. کودکتان نیاز دارد، بفهمد که اگر صبورانه منتظر باشد، وعده گفته شده، انجام خواهد شد. اگر شما زیر قولتان بزنید، دفعه بعدی که از کودکتان بخواهید صبر کند، او نمی‌فهمد که پس از انتظارش چه اتفاقی خواهد افتاد.
4 – به کودکتان درباره‌ی احساساتش بگویید.
کودک نوپا وقتی منتظر می‌ماند، نمی‌تواند احساس سرخوردگی و یأس خود را بیان کند! اما شما می‌توانید برای احساسات مختلف او اسمی بگذارید و کمکش کنید آن‌ها را به زبان بیاورد. از طرفی وقتی موفق شد برای چیزی صبر کند، تشویقش کنید. اگر کودک پیش‌دبستانی شما توانست در برابر چیزی صبوری به خرج دهد، به او بگویید: «می‌دونم که انتظار کار خیلی سختیه اما تو از پسش براومدی و این خیلی خوبه، تو صبر کردی». نظر دکتر بروکس در این مورد این است که اگر شما برای صبر فرزندتان ارزش قائل شوید، او ترغیب می‌شود بیشتر تلاش کند و به اندازه‌ی کافی صبر کند تا به نتیجه برسد.
5 – از یک زمان سنج استفاده کنید.
بزرگ ترین چالش در آموزش صبر به کودکان این است که آن ها مفهوم زمان را به خوبی درک نمی‌کنند. به جای دادن پاسخ‌های تکراری به فرزندتان مانند: «به زودی!»، «الان!» و «بعدا» به گونه‌ای که متوجه شوند به آن‌ها اطلاعات بیشتری دهید. اگر می‌دانید چه مدت طول خواهد کشید، تعداد ساعت‌ها یا دقیقه‌ها را در اختیار فرزندتان قرار دهید. اگر او مفهوم زمان را کاملاً درک نمی‌کند، از چیزی قابل ارتباط برای کمک به تشخیص آن‌ها استفاده کنید. به عنوان مثال «عید نوروز 12 شب دیگه که بخوابی میاد!» یا «فاصله تا پارک بازی اندازه خونه ما تا خونه مامان‌بزرگه». راه دیگری که به آن‌ها احساس بهتری نسبت به کنترل زمان می‌دهد، دادن یک زمان سنج (دیجیتال یا ساعت شنی) بسته به سنشان است. به آن‌ها اجازه دهید که به کمک یک زمان سنج بدانند که به طور دقیق چه مدت باید منتظر باشند. تماشای یک زمان سنج دیجیتال و یا یک ساعت شنی یک راه عالی برای سپری شدن زمان طولانی است.
6– حواسشان را منحرف کنید.
هنگامی که بچه ها با انتظار کشیدن احساس خستگی و ناامیدی می‌کنند، آن‌ها را تشویق کنید تا به اطراف نگاه کنند. بپرسید چه می بینند؟، چه می شنوند؟ و یا آن‌ها را تشویق به انجام فعالیت های حسی مانند بازی کردن با ماسه ها، گوش کردن به موسیقی، تماشای عبور و مرور مردم، تماشای تلویزیون در اتاق انتظار، صحبت با کودکان هم سن و سال و … کنید؛ تا انتظار برایشان جذاب‌تر شود.
گذشته از انجام کارهای ذکر شده باید یادمان باشد که ما به عنوان آیینه رفتاری کودکانمان باید خودمان آرام و صبور باشیم و یاد بگیریم برای بدست آوردن خواسته‌های خود صبوری کنیم؛ چراکه همیشه زیر ذربین نگاه آن‌ها هستیم. صبر عادت است که کیفیت آن به مرور زمان بهبود می‌یابد، ما در کنار بچه‌ها می‌توانیم فرمول صبوری کردن را بیاموزیم و برای صبور شدن خود و آن‌ها تلاش کنیم.
