تلخ را شیرین بگوییم

یکی از مشکلاتی که والدین با آن روبرو هستند، توضیح اخبار تلخ برای فرزندان‌شان است. برای بسیاری از ما‌، این یک کار دلهره‌آور است که احساس می‌کنیم برای انجام آن شایستگی لازم را نداریم! چه مرگ ماهی در تنگ باشد و چه سخت‌تر از آن، مثل فوت یکی از اعضای خانواده… خردسالان  برای مقابله  با این حوادث به کمک ما نیاز دارند. چالش دیگر این است که والدین ممکن است همزمان با سخن گفتن با کودکان، خود با آسیب و درد روبرو باشند.

همه‌ی ما می‌خواهیم مراقب فرزندان خود باشیم. ما تمایل داریم که لحظات شاد زندگی را حفظ کنیم و دیدن پریشانی فرزندانمان برایمان واقعا سخت است اما از آنجایی که زندگی تماما شیرینی نیست و ناگواری هم پیش می­آید، در هنگام حوادث می‌توانیم با ارائه‌ی پشتیبانی عاطفی و گوش سپردن به فرزندان‌مان کمک بیشتری به آن‌ها کنیم.

وقتی خبرهای غم انگیز را با فرزندان خود به اشتراک می‌گذاریم، ابراز ناراحتی می­تواند خود نقطه‌ی خوبی برای شروع باشد.

کودکان باید بدانند که ناراحت بودن و گریه کردن اشکالی ندارد. این امر می‌تواند برای آنها مفید باشد که درک بهتری از آنچه در اطرافشان می گذرد داشته باشند. مهم است که صادق باشید و از زبان مناسب استفاده کنید تا نگرانی‌های غیر ضروری برای آن‌ها ایجاد نکنید. در بیشتر مواقع در هنگام مرگ عزیزی، استفاده از اصطلاحات “فوت شده ” – به جای “به خواب رفته است” یا “برای تعطیلات طولانی به جایی رفته است” – برای کودک مفیدتر است تا درک دقیق تری از آنچه اتفاق افتاده داشته باشد.به کار بردن عباراتی مثل ‘کسی که از دست داده‌ایم در بهشت و خوشحال است’ برای کودک تناقض به وجود می‌آورد که چرا همه‌ ناراحتند در صورتی که فرد فوت شده خوشحال است. همچنین گفتن ‘او پیش خداست’ یا ‘فلانی آنقدر خوب بود که خدا او را پیش خودش برد’ برای کودک ایجاد نفرت و ترس می‌کند. او را از خدا ناراحت می‌کند و این ترس را برایش به وجود می‌آورد مبادا بقیه‌ی عزیزانش که آدم های خوبی هستند را هم از دست بدهد. پس هنگامی که ما از عبارات جانشین برای مرگ استفاده می‌کنیم، عدم اطمینان و سردرگمی بیشتری را برای بچه‌ها ایجاد می‌شود. پس صحبت کردن و تعامل در احساسات با فرزند در مورد آنچه اتفاق افتاده است‌، می‌تواند فرصتی برای آن‌ها باشد تا آنچه را که تجربه می‌کنند تحلیل کنند.

به یاد داشته باشید که سوالات کودکان غالباً عجیب و غریب یا نا به جا است. والدین می‌توانند فرض کنند که کودکان در هر صورت سؤال می‌کنند‌، اما گاهی اوقات کودک نسبت به احساسات خود اطمینان و توان بیان آنها را ندارد. او برای صحبت در مورد تلخی‌ها با پدر و مادر یا هر عزیز دیگری  نیاز به دعوت نامه دارد و این را باید بداند که احساس غم‌، عصبانیت‌، ناراحتی یا تنهایی احساسات طبیعی هستند. آنچه واقعاً مفید است، این است که یک نفر در این مواقع‌، هر زمان لازم بود به سؤالات او  پاسخ  دهد و با او به صحبت بنشیند.

اندوه کودکان نسبت به بزرگسالان متفاوت است.

تاثیری که یک خبر ناگوار  بر کودکان می‌تواند داشته باشد را دست کم نگیرید. کودکان به گونه‌ای متفاوت‌تر از بزرگسالان اندوهگین می‌شوند و این نگرش‌ها اشتباه‌اند که کودک با یک اتفاق تلخ به راحتی کنار می­آید یا اینکه برای درک آن خیلی کودک است.

ممکن است کودکان نتوانند احساسات خود را بیان کنند و اغلب در رفتار آنها پدیدار شود.

بعضی از خانواده‌ها ممکن است متوجه افزایش بیداری‌، کابوس‌های مداوم‌، تنفر و پرخاش فرزندان‌شان بشوند. برخی از این موارد در رابطه با عدم امنیتی است که ممکن است احساس کنند و یا احساسات عمیقی که بیان نمی­شوند‌. والدین باید هنگام برخورد با این رفتارهای  ناخوشایند یا غیرمعمول این مسئله را به خاطر بسپارند که غالباً نوازش او و گذراندن وقت در کنار او و حرف زدن با هم‌، کلید بازگشت آرامش کودک است.

چگونه خبر تلخ اجتناب ناپذیری را با فرزند خود در میان بگذاریم؟

در اینجا به اختصار به نکاتی اشاره خواهیم کرد :

هرگز یک خبر ناگوار را برای مدت طولانی از فرزندتان پنهان نکنید تا او بالاخره آن را ابتدا از شخص دیگری بشنود.

پیش‌بینی کنید که ممکن است سوالات ناخوشایند وجود داشته باشد و در صورت امکان برای پاسخ به آنها آماده باشید. شاید لازم باشد برای پاسخ سوال‌های احتمالی با دیگران مشورت کنید.

مکانی آرام را برای صحبت کردن انتخاب کنید که کودک در آن احساس امنیت کند و سخن شما قطع نشود.

وسایل مورد علاقه‌ی او مثل اسباب بازی‌های محبوبش را در نزدیکی‌تان داشته باشید‌، مخصوصاً برای کودکان کوچکتر.

با آنها صادق باشید. حرف‌هایی را که خودتان به آن اعتقاد دارید‌، با کودکان در میان بگذارید.

توضیحات را ساده نگه دارید. اگر چیزی را نمی‌دانید یا نمی‌توانید توضیح دهید‌، اعتراف کنید که نمی‌دانید.

خیلی صحبت را طولانی و یکطرفه نکنید و به کودکان نگویید که آنها چگونه باید فکر کنند، به آنها فرصتی دهید که چند سوال بپرسند و فضای تعاملی شکل بگیرد.

به جستجوی کتاب های کودکانه با موضوعات مشابه با اتفاقات مورد صحبت‌تان بپردازید تا با خواندن آن، فضای ذهن کودک پیشامد‌ها را بهتر هضم کند.